BİLGİ DAĞARCIĞI 1
Soru 1  : Adı Numan, baba adı Sabit, Hicretin 80.yılında Kufe’de doğup 150
tarihinde  Bağdat’ta vefat etmiştir. İlmini babasının vefatından sonra annesinin İmamı Caferi Sadıkla evlenmesi neticesinde ondan almış, Abbasi halifesi Mansur’un kadılık 
teklifini kabul etmediği için hapse atılmış ve işkence çekmiş olan Hanefi mezhebinin 
kurucusu olan mezhep imamımızın adı nedir?
Cevap  : İmamı Azam Ebu Hanife

Soru 2  : İslam’ın dört büyük müçtehitlerinden biri olan, Muvatta isimli hadis 
kitabının yazarı ve Maliki mezhebinin kurucusu mezhep imamımız kimdir?
Cevap  : İmamı Malik İbni Enes

Soru 3  : İslam’ın dört büyük mezheplerinden biri olan Şafi mezhebinin imamı kimdir?
Cevap  : İmamı Muhammed İbni İdris El-Şafi

Soru 4  : Hadis ilminde üstün ilim ve yetkiye sahip olan, ezberinde bir milyon Hadis-i Şerif olduğu rivayet edilen, Müsned isimli hadis kitabının yazarı ve Hanbeli mezhebinin 
imamı kimdir?
Cevap  : İmamı Ahmet İbni Muhammed İbni Hanbeli

Soru 5  : İslam dünyasının en büyük mutasavvıflarından olup Bağdatlı olarak tanınan, çocuk yaştan beri dayısı Sırrı Sakati hazretlerinin yetiştirdiği bu büyük mutasavvıf (tasavvuf alimi) kimdir?
Cevap  : Cüneydi Bağdadi hazretleri

Soru 6  : 17.yüzyılda yaşamış, VI. Murat’ın sarayında dört yıl görev yaptıktan sonra asıl isteği olan seyyahlığı (gezginciliği) tercih etmiş ve o günden sonra dünyanın bir çok yerini dolaşmış olan ünlü bir seyyahtır. İstanbul, Bursa, tüm Anadolu, Rumeli, Kırım, 
Viyana, Girit, Hazar Denizi, Volga dağları, Mısır, Sudan, Arabistan, Hollanda, Danimarka, İspanya’yı dolaşıp hepsini yazmış ve bir kültür hazinesi olarak 
“Seyahatname” isimli eserini yazmış olan gezginimiz kimdir?

Cevap  : Evliya Çelebi

Soru 7  : İslam alimlerinin en büyüklerindendir. Hicri 450, miladi 1059 yılında  İran’ın Tus yani Meşhed şehrinin bir köyünde dünyaya geldi. Hicri 505,  miladi 1111 de yine 
orada vefat etti. İçtihadı Şafi mezhebine göre idi. O  kadar çok kitap yazdı ki, ömrüne bölününce bir güne 18 sahife düşmektedir.  Hicri 484 de Bağdat’ta Nizamiye medresesine profesör oldu. Eserlerinden  bazıları; Mearifüs Sünen, Kimyayı Saadettir. İslami ilimleri her yönüyle  inceleyen “İhyayı Ulumid-Din” adlı eserin de yazarı olan bu alimimiz kimdir?

Cevap  : İmamı Gazali

Soru 8  : Avrupalılardan üç asır önce küçük kan dolaşımını keşfeden müslüman bilgin kimdir?
Cevap  : İbnül Nefis (1210-1288)

Soru 9  : “Ben insan beynindeki 10 milyar sinir hücresinin birbiri ile bağlantılarını görünce,  iman etmekten başka çare bulamıyorum” diyen, 1979 Nobel armağanını 
(ödülünü) kazanan müslüman bilgin kimdir?

Cevap  : Pakistanlı Prof. Abdüsselam

Soru 10: Newton’dan önce diferansiyel hesabını keşfeden, cebir ilmini geometriye ilk uygulayan, dünyanın çapını ve iki meridyen arasını doğru olarak hesaplayan 
müslüman bilgin kimdir?

Cevap  : Sabit Bin Kurra

Soru 11: Dünyanın en meşhur 20 astronomundan biri, trigonometrinin mucidi, sinüs 
ve kosinüs tabirlerini ilk defa kullanan müslüman bilgin kimdir?
Cevap  : Battani (858-929)

Soru 12: Astronomi, matematik, fizik, jeoloji, formatoloji, botanik alanlarında eserler 
vererek asırlar sonrasına  ışık tutan, dünyanın yuvarlak olduğunu, hem ekseni 
hem de güneş etrafında döndüğünü Kopernik’ten tam 500 sene önce ispat eden büyük müslüman alim kimdir?
Cevap  : Beyruni  (973-1051)

Soru 13: Hayatını züht ve ibadetle geçiren, annesine verdiği söz sebebi ile Medine’ye 
geldiği halde Efendimiz (s.a.v.)’i görememiş, ama onun mübarek hırkasına 
kavuşmuş olan Allah dostu kimdir?

Cevap  : Veysel Karani

Soru 14: Tarihin felsefesini yapan, tarihi bir bilim haline getiren, sosyolojinin kurucusu,sosyal psikoloji, pedagoji ve şehircilik uzmanı “Mukaddime” adlı ünlü eserin sahibi müslüman düşünür kimdir?
Cevap  : İbni Haldun (1332-1406)

Soru 15: İsmi Muhammed olup, Semerkant’ın bir köyünde 280 yılında doğmuştur.Doğmuş olduğu köyün adı ile şöhret kazanarak yad edile gelmiştir. Ehli Sünnet akidesine aykırı inanç taşıyanlara karşı, eser yazarak ehli sünnet 
akidesini müdafaa eden ve bu hususta önderlik yapan, itikat mezhep imamlarımızdan olan bu alimimiz kimdir?
Cevap  : İmamı Maturidi

Soru 16: Yoldaki işaretler adlı kitabın yazarı kimdir?
Cevap  : Seyyit Kutup

Soru 17: Haçlı ordularına karşı yiğitçe mücadele veren, saray hayatı nedir bilmeyen, 
ömrünü at sırtında geçiren ve kendi adı ile anılan devlet kuran, 88 yıl Frenklerin 
elinde kalan Kudüs’ü alarak, haçlılara en büyük darbeyi indiren Kudüs fatihi 
müslüman hükümdar kimdir?

Cevap  : Selahaddin Eyyubi (1137-1193)

Soru 18: Emperyalist Rusların yıllar önce İslam topraklarını işgal ederek sıcak denizlere doğru inme hülyasına karşı bir avuç yanındaki mücahit arkadaşlarıyla birlikte 
yılmadan, usanmadan, çeyrek asrı aşkın bir zamandır şanlı cihadını yapan ve 
annesinin getirdiği Ruslarla uzlaşma teklifine şiddetle karşı çıkıp hatta annesine bu meseleden dolayı verdiği kırbaç cezasını kendi çekip sırtını kırbaçlattıran, 
tarihimizde Kartal lakabıyla anılan büyük İslam mücahidi kimdir?

Cevap  : Şeyh Şamil

Soru 19: 870 yılında Türkistan’da doğan, asıl adı Ebu Nasır Muhammed İbni Türkan olan, dini ilminden dolayı kadılık yaptığı gibi tıp, astronomi, matematik, felsefe ile de 
uğraşmış, Latince ve Yunancayı öğrenip Aristo ve Eflatunun eserlerini tetkik edip, 
yüze yakın eser yazmış, kendisine Aristo’dan sonra ikinci hoca manasına 
“Hoca-i Sani” denilen felsefe dünyasının tanınmış müslüman alimi kimdir?

Cevap  : Farabi

Soru 20: Asıl adı Numan olan devrinin en büyük alimi ve Kara medresenin müderrisidir. 
Somuncu baba diye bilinen şeyh efendinin vefatı ile yerine geçmiş ve Halveti tarikatı 
ile Nakşi tarikatının birliği şeklinde olan Bayramiye tarikatını kurmuştur. 1429 da 
vefat eden veli Ankara’da adına yaptırılan caminin avlusunda medfun edilmiştir. 
Sultan Murat kendisine “İstanbul’un fethi nasip olur mu ya veli” dediğinde  cevabı: 
“Hayır ne sen ne de ben göremem ama şu beşikte yatan oğlancığa nasip olsa gerektir” 
diyerek kerametini göstermiştir. O beşikte yatan oğlancık İstanbul’un Fatihi Sultan 
Mehmet’tir. Bu veli kimdir?
Cevap  : Hacı Bayram-ı Veli

Soru 21: Hz. Osman (r.a.), Hz. Ali (r.a.) ve Abdullah İbni Abbas (r.a.)’la görüşüp onlardan ilim alan, Hz. Ömer (r.a.)’ın halifeliği döneminde  Basra’da dünyaya gelen ve 
orada büyüyen züht ve takva ile yaşamış, insanları hep buna davet etmiş olan büyük 
mutasavvıftır. Bazı ifadeleri şöyledir: “Kim parayı aziz bilirse Allah (c.c.) onu rezil 
eder.” “Dünya senin bineğindir, binersen o seni taşır, o sana yüklenecek olursa 
(onu sırtlanırsan) ölürsün” Basralı bu büyük alimimiz kimdir?

Cevap  : Hasan Basri

Soru 22: Pakistan’ın kurucusu Muhammed Ali Cinnah’la devamlı beraber olmuş, ona 
destek vermiş ve bağımsızlık savaşının fikri kahramanı olmuş ayrıca Pakistan halkı 
için müstesna bir yere sahip olmuş. Pakistan’ın milli şairi olan bu şair kimdir?

Cevap  : Muhammed İkbal

Soru 23: Horasan’ın Belh şehrinin hükümdarının oğludur. Şehzade iken av esnasında
               gaibden bir ses duymuş. “Av için yaratılmadım” şeklinde duyduğu bu sesten
               sonra dervişlik yolunu bulmuş ve Süfyan-i Sevri’den ders alarak insanları
               takvaya davet etmiş. Basra şehri halkı ona gelip dua ettiklerini ama kabul
               olmadığını söyleyip sebebini sorduklarında cevaben: Kalbinizi on sebeple
               öldürmüşsünüz, diriltmezseniz dualarınız kabul olmaz.”
               1)  Allah (c.c.)’ı tanırsınız ama kulluk etmezsiniz
               2)  Kitabı okur ve duyarsınız ama ona göre ibadet etmezsiniz
               3)  Şeytana düşman dersiniz ama hep onunla olursunuz
               4)  Peygamber (s.a.v.)’i sever ve tasdik edersiniz ama sünnetlerini yapmazsınız
               5)  Cenneti seversiniz ama ona varmak için gayret etmezsiniz
               6)  Ateşi sevmezsiniz ama günahları severek yaparsınız
               7)  Ölüm gelecek bilirsiniz ama tedbir almazsınız
               8)  Başkalarının ayıplarını kötülersiniz ama kendinize hiç bakmazsınız
               9)  Allah (c.c.)’ın rızıklarını yersiniz ama ona ne şükredersiniz ne de tefekkür
              10)  Ölenlerinizi gömersiniz ama ondan ibret almazsınız. Böyle olursanız ve devam ederseniz dualarınız kabul olur mu?” Böyle nice sözleri olan alimimiz kimdir?

Cevap  : İbrahim Ethem

Soru 24: Asıl ismi Ahmet El-Faruki olan büyük alim, devrinin, yaratıcısını unutmuş devlet adamlarına fikri cihat yaptı. Tüm yetki sahibi kişilere mektup yazdı ve gerçeğin yolu Kur’an ve Sünnet olduğunu, hurafelerle mücadelenin şart olduğunu anlattı. Yazmış olduğu mektuplar bir kitapta toplanıp meşhur “Mektubat” isimli eseri oluşturdu. Bu eserin sahibi alimimiz kimdir?
Cevap  : İmam-ı Rabbani

Soru 25: “Zulmü alkışlayamam,zalimi asla sevemem.
               Gelenin keyfi için geçmişe kalkıp sövemem
               Biri ecdadıma saldırdı mı?.. Boğarım.
               Boğamazsın ki!...   Hiç olmazsa yanımdan kovarım.
               Üç buçuk soysuzun ardında zağarlık yapamam.
               Hele hak namına haksızlığa ölsem tapamam.
               Kanayan bir yara gördüm mü yanar ta ciğerim,
               Onu dindirmek için çifte yerim, kamçı yerim.
               Adam, aldırma da geç diyemem, aldırırım,
               Çiğnerim, çiğnenirim hakkı tutar kaldırırım.”

               Meşrutiyetin ilanından sonra Sebil’ür-Reşat isimli dergiyi çıkaran, İstiklal harbi döneminde Burdur milletvekili, İstiklal marşımızı karşılıksız kaleme alan ve Safahat  isimli eserinde sahibi olan milli şairimiz kimdir?
Cevap  : Mehmet Akif Ersoy

Soru 26: Son devrin büyük şair ve yazarlarındandır. Tahsil için Avrupa’da bulunmuş
                belli dönemden sonra Abdulhakim Arvasi’nin tesiri ile önceki hayatına kalem
                çekip yeni bir hayata başlamıştır. Büyük Doğu mecmuasını çıkardıktan sonra
                atıldığı zindandan oğluna yazdığı mektubunda: “Sanma bu tekerlek kalır
                tümsekte” diyerek ölünceye kadar mücadelenin bitmeyeceğini anlatmıştır.
                25 Mayıs 1980 de “Sultanüş-Şuara” (şairler sultanı) ünvanını kazanmış ve
                25 Mayıs 1985 de İstanbul’da vefat etmiştir. Ölümü: “Ölüm güzel şey budur
                perde arkası haber, hiç güzel olmasaydı ölür müydü peygamber” diye tarif eden şairimiz kimdir?

Cevap  : Necip Fazıl Kısakürek

Soru 27: Anadolu Selçuklu İmparatorluğu döneminde yaşamış büyük mutasavvıf şairdir.
                Derslerine sultanlar, vezirler dahi iştirak ederdi. 1244 de Şemsi Tebrizi’den
                manevi dersler aldı. İnsanlara olan tebliğde açtığı kucak hala halkın dilindedir.
                Çünkü onun: “Gel! Ne olursan ol yine gel. İster mecusi, ister putperest olsan
                da gel. Dergahımız ümitsizlik kapısı değildir” ifadeleri hala halkımızın dilindedir.
                Vefatından sonra Konya’daki Yeşil türbeye defnedilmiştir. Oğlu sultan Veled
                kendisinden sonra Mevlevi tarikatını kurdu. “Ben hayatta olduğum müddetçe
                Kur’an’ın kölesiyim. Ben seçilmiş Muhammed Mustafa (s.a.v.)’nın ayağının
                tozuyum. Kim benden bundan başkasını naklederse, ben ondan da onun
                sözünden de uzağım.” Diyen alimimiz ve meşhur eserinin adı nedir
Cevap  : Mevlana Celaleddin Rumi, eseri Mesnevi

Soru 28: Manevi terbiyesini Seyyit Emir Külal ve Abdulhak Gücdüvani’den almış, “Zikri Hafi” (gizli zikir) yolunu Hz. Ebu Bekir (r.a.)‘a bağlamış olan Nakşibendi 
tarikatını kurucusu büyük mürşit kimdir?
Cevap  : Muhammed Nakşibendi

Soru 29: Kadın velilerden olarak bilinir. Hicri 95 yılında doğup çocuk yaşta kaçırılarak  cariye olarak satılan, Allah (c.c.)’a olan tevekkül ve sabrı sonucu kurtulmuş, 
kendisine kerametler nasip olmuştur. Her gece evinin damından şu duayı yapardı: 
“Ya Rabbi! Yıldızlar parlıyor, insanların gözleri kapanmış, kralların kapıları kapalı, 
her aşık maşuku (aşık olduğu) ile yalnız, bende seninle beraberim” diyerek 
dostluğunu dile getirirdi. Kefenini daima yanında taşır ve onun üzerinde namazlarını kılardı. Kudüs’te vefat eden bu veli kadın kimdir
?
Cevap  : Rabiatül Adaviyye
 

Soru 30: 980 yılında Buhara’da Afsine köyünde dünyaya geldi. Kendisi ortaçağın
               yetiştirdiği en büyük hekimlerdendir. 18 yaşında iken zamanın bütün bilgilerini
               öğrenmişti. Çok gezmiş, çok okumuş ve çok yazmıştır. Bir çok hastalıkların
               tedavi metotlarını, ilaçlarını keşfetmiş, mikropların farkına varmış ve
               önlenebileceğini söylemiştir. Beş büyük cilt tutan “Kanun” adlı kitabı hekimliğin bütün konularını içine almıştır. Bu alimimiz kimdir?
Cevap  : İbni Sina

Soru 31: 1545-1574 yılları arasında yaklaşık otuz sene Osmanlı devletinde
                Şeyhülislamlık makamında bulunmuş büyük İslam alimi, Hoca Çelebi adıyla
                da bilinen ve ikinci Ebu Hanife diye de adlandırılan büyük zat, alim insan kimdir?
Cevap  : Ebus-Suud Efendi

Soru 32: 1703 Erzurum Hasankale’de dünyaya geldi.Fıkıh, Tıp, Ahlak, Tasavvuf, Matematik, Uzay Bilimleri, Biyoloji, Sosyoloji,Akaid ve Kelama dair konuları içine alan meşhur “Marifetname”sini yazdı.“Hak şerleri hayreyler, Zannetme ki gayr eyler, Arif onu seyreyler, Mevlamgörelim neyler, Neylerse güzel eyler” gibi sözleri halkın dilinde olan bu alimimiz kimdir?
Cevap  : Erzurumlu İbrahim Hakkı

Soru 33: Amerika ve Japonya’nın varlığından ilk defa bahseden ilim adamı kimdir?
Cevap  : Biruni

Soru 34: O henüz küçükken, ihtiyar annesi bir gece uykudan uyanıp kendisinden bir
                bardak su ister. O gider testiden su doldurup gelir. Fakat annesinin tekrar
                uykuya daldığını görünce uyandırmaya kıyamaz ve başucunda beklemeye
                başlar. Nihayet annesi sabah namazına uyanır ve oğlunun elinde bir bardak
                su, ayakta beklediğini görür. Manzara onu duygulandırmıştır. Hayranlığına
                göz yaşları karışır ve ona: “Allah razı olsun, arifle sultanı olasın” diye dua eder. Bu vefakar alimimiz kimdir?

Cevap  : Beyazidi Bestami

Soru 35: Ünlü şarkiyatçı Gandz’ın kendisi hakkında “Cebir ilmi bakımından Öklit’ten 
bir yıl ilerde” dediği, Gerolama Cardano (İtalyan hekim, filozof ve 
matematikçisi)’nin ise kendisini dünyanın en büyük 12 dahisi arasında saydığı, meşhur “El Cebir vel Mukabele” adlı eserin sahibi, aynı zamanda astronom olan İslam bilgini kimdir
?
Cevap  : Harizmi (780-850)

Soru 36: Dünya tarihinde Sibernetiğin kurucusu olan ilk bilim adamıdır. Bilgisayarın 
babası olarak İngiliz matematikçisi Charles Babbage bilinenden altı asır 
önce aynı sisteme dayalı makineler, otomatik aletler imal etmiş ve çalıştırmıştır. Meşhur eserinin adı “Kitabül Cami Beynel İlmi Vel Ameli en-Nafi Fi Sinaatil 
Hiyel (Mekanik hareketlerden mühendislikte faydalanmayı içine alan kitap)’dır. 
Bu İslam bilgini kimdir?

Cevap  : Cezeri (1136-1206)

Soru 37: Ceylan derisine çizmiş olduğu dünya haritasında, harita üzerinde Amerika’yı 
ilk defa gösteren kimdir?

Cevap  : Piri Reis

Soru 38: Tarihte ilk defa roket denemeleri yapan ve füzeyi kullanan ilim adamı kimdir?
Cevap  : Hasan Çelebi

Soru 39: Batıya matematik ilmini tanıtan bilgin kimdir?
Cevap  : Ebu Kamil Suca

Soru 40: İlk deniz altıyı geliştiren Osmanlı bilgini kimdir?
Cevap  : İbrahim Efendi

Soru 41: Batılıların El Gabra dediği Cebir ilminin kurucusu kimdir?
Cevap  : El Cabir

Soru 42: Hayatı hakkında kesin bilgiler yoktur. Ölümünden sonra düzenlenen divandan 
13.yüzyıl ortalarından 14.yüzyıl başlarına kadar yaşadığı anlaşılıyor Orta Anadolu’nun pek çok yerinde ona ait olduğu söylenen mezarlar ve makamlar vardır. Kişiliği çevresinde efsaneler ve menkıbeler oluşturdu. Mevlana Celaleddin’i tanıdığı ve onun nazarından ilham aldığı, Taptuk Emre adlı şeyhe bağlandığı ve ondan 
oldukça etkilendiği Divanındaki şiirlerden anlaşılıyor. Allah ve insan sevgisini işleyen 
tasavvufi şiirler yazmıştır. Kullandığı sade Türkçe onun asırlardır süren kalıcılığının en 
büyük özelliğidir. Bir beyti şöyledir: “Dövene elsiz gerek, Sövene dilsiz gerek, Derviş gönülsüz gerek, Sen derviş olamazsın, Sen Hakkı bulamazsın” Bu zatı muhterem kimdir?

Cevap  : Yunus Emre

Soru 43: Osmanlı Devletinin kuruluş yıllarında yaşamış büyük İslam alimi idi. Karaman oğulları topraklarında doğmuştur. Doğum tarihi bilinmemektedir. İlk tahsilini memleketinde yaptıktan sonra Şam’a gitti. Pek çok alimden fıkıh, tefsir, hadis ve diğer ilimleri tahsil edip üstün derecelere yükseldi. Tasavvuf yoluna girip manevi olgunluğa kavuştu. İnsanlara doğru yolu anlatıp, hak dine kavuşturmak için memleketine döndü. 
Bir rivayette babası İlyas Horasaninin halifelerinin ileri gelenlerindendi. Eskişehir 
yakınlarında İtburnu denilen bir köyde ikamet eder ve ilim öğretmekle meşgul olurdu. 
1326 tarihinde takriben 125 yaşında iken vefat eden bu alim, abid, zahit kimdir?

Cevap   : Şeyh Edebali

bu tür maillerin size bir daha gönderilmesini istemiyorsanız .muhammed83@superonline.com adresine boş mail atmanız yeterlidir.