Türkiye, Türkistan'ı unuttu
Zeki KENTEL
Türkiye belki de çağın dünyadan en kopuk ve
soyut günlerini yaşıyor. Manşet ve ekran millete dünyada ne olup gittiğine
ilişkin hiç bir bilgi vermiyor. Türkiye tarihinin en büyük içe kapanıklığını
yaşıyor.
Bu da Ankara'nın tüm insiyatifini ABD'ye,
IMF'ye, AB'ye ve Batı merkezlerine bıraktığını gösteriyor. Onlar ne yaparsa
bizim için de yaparlar. Ne yaparlarsa daha iyisini yaparlar, diyerek sadece
içerde birbirimiz boğazlamakla meşgulüz.
On sene önce Türkiye Türkistan'da vardı. 27
Şubat'ta Türkiye Türkistan'da vardı. 28 Şubat ile birlikte Türkistan ve dış
dünya unutuldu. Bugün Türkiye'nin gündeminde Türkiye'nin geleceği bile
yok.
Dünya Türk İş Adamları tam bir düş kırıklığı
içinde Ankara'yı seyrediyorlar.
Batı bütün gücüyle Türkistan'da yer alırken,
Türkiye, 28 Şubat'tan sonra Anadolu insanının yedi iklim dört bucaktaki çabasına
hiç bir destek vermediği için tam bir ricatı yaşıyor.
* Aşağıda AP'nin Hazar'daki gelişmelerle ilgili
bir haberini veriyorum.
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Washington Hazar bölgesindeki gelişmeleri çok
yakından izliyor bölgenin göbeğine yerleşmeye çalışıyor. Birçok ABD petrol ve
doğalgaz şirketi, Hazar bölgesinin, 2010 yılında erişeceği
petrol ve doğal gaz üretimiyle Kuzey Denizi'ne rakip olacağını bilerek bölgeye
yoğun bir ilgi gösteriyor ve çalışmalarda bulunuyorlar. ABD hükümeti bu
çalışmaları hızlandırmak ve etkinleştirmek için bölgeye özel bir elçi
atadı.
İran Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi ABD'nin bu
girişimlerinin hoş olmadığını ve kabul edilemez olduğunu söylüyor.
Büyük petrol zenginliğine sahip Hazar Denizi'ni
çevreleyen beş ülkenin devlet başkanları bu denizaltı zenginliğinin paylaşımı
konusunda aralarındaki farklılıkları olabildiğince azaltmak amacıyla geçtiğimiz
salı günü Türkmenistan'ın başkenti Aşkabat'ta bir toplantı
yaptılar.
Hazar Bölgesinden sorumlu Rus
Dışişleri Bakan Yardımcısı Viktor Kaluzini basın mensuplarına, "Bütün
ülkeler birbirimize çok yakın bulunuyoruz. Fakat her birimizin sorunun çözümü
üzerinde ayrı düşüncelerimiz var," diyor.
Rusya, İran ve üç eski Sovyet cumhuriyeti
Türkmenistan, Azerbaycan ve Kazakistan yaklaşık on yıldan beri dünyanın
İran Körfezi ve Sibirya'dan sonra en büyük petrol kaynaklarına sahip
olan Hazar Denizi'nin zenginliğini nasıl paylaşacakları konusunda
tartışmaktalar.
Batı, özellikle ABD, Hazar yataklarını işlemek
için büyük ilgi gösteriyor. Fakat deniz aramaları ve boruhatlarının döşenmesi,
deniz yatağının taraf ülkelerce bölüşülmesi konusunda anlaşma sağlanamadığı için
bugüne kadar başlayamadı.
Aşkabat zirve toplantısı, aralarındaki
anlaşmazlıklar nedeniyle sürekli olarak ertelenen Hazar konusunu görüşmek
üzere beş ülkenin devlet başkanını ilk defa bir araya getirdi.
Hazar devlet başkanlarının devasa resimleri
görüşmelerin yer alacağı muhteşem devlet sarayına asılmıştı. Giriş yollarına
halılar serilmiş geniş güvenlik önlemleri alınmıştı.
İran Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi, toplantıya
ev sahipliği yapan Türkmenistan'ın hükümet merkezi Aşkabat'a Türkmen
Cumhurbaşkanı Şaparmurat Niyazof ile görüşmeler yapmak için gelen ilk
liderdi.
1991'de çöküşüne kadar Sovyetler Birliği ile
Hazar kaynaklarını eşit olarak paylaşan İran, bugün bu
tatlı kazancın yüzde 50'sini kaybetme durumunda.
Hatemi, Hazar için bütün kararlar eşitlik
ve uzlaşma temelinde alınmalı ve bölge dışı ülkelerin bölgeye karışmalarına
uyarıda bulunmalıdır.
İran, ABD'nin bölgede yığınak yapmasından,
Hazar ve Türkistan bölgesinde Tahran'ın etkinliğini azaltmasından rahatsızlık
duymaktadır.
Hatemi, Niyazof ile yaptığı görüşmeden sonra
basın toplantısında, "Hazar Denizi konusuna, kıyı devletleri dışında kimsenin
söz söylemeye hakkı yoktur. Takip edilecek siyasette sadece bölge
ülkeleri kendi çıkarları doğrultusunda söz sahibidirler" diyor. Hatemi
karışık yasal konular henüz çözümlenmemiş olmakla birlikte zirvenin uzmanlara
son anlaşma için etkin bir çözüm şeklini sağlayacağına inandığını
söylüyor.
Ülkede kumlu çöl sahada çok güçlü doğal gaz
kaynaklarına sahip Türkmenistan yaklaşık on yıldır durumunu tesbitte kararsız
kaldı. Zirve öncesinde Niyazof ülkesinin anlaşmazlıklar için sürpriz bir
çözüm hazırladığını fakat bunun olması için az seçenek sağladığını
belirtti.
Rusya, Azerbaycan ve Kazakistan üçü de, İran'a
en küçük payı bırakacak olan, denizin ulusal sınırlara uygun şekilde
paylaşılmasından yanalar. Bununla birlikte Kaluzi, "anlaşma, beş ülkenin
uzlaşmasıyla elde edilmelidir" dedi. Kaluzi, "Uzlaşma kısa sürede olmayacaktır.
Anlaşmaya adım adım ulaşılacaktır. Bu zirvede anlaşmaya son noktayı koyacağımızı
planlamadık. Fakat sonuçtan umutluyum."
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Bu ülkeler ile Ankara'nın etkin ilişkiler
içinde olması gerekirken Ankara manşetlerde ve ekranda kişilerin birbirlerini
karalamasını kendine gündem yapıyor.
Bizde işler Allah'a havale edildi. Yunus'un
fetret devrinde söylediği gibi: "Görelim Mevlam neyler, Neylerse güzel
eyler"