(Şu an yayıyınına başlamış olduğumuz dersimizle bugüne kadar TEMSİLİ DEMOKRASİ diye bize yutturulan oyunun orta oyunu ile olan benzerliği, siyasal bilimcilerin konuya yaklaşımlarının iğnelenmesi; Kavuklu, Pişekar gibi tarihi şahsiyetlerin günümüzdeki temsilcilerini apaçık görmenizi hedeflemekteyiz.)

İçinde bulunduğumuz yüzyılda pekçok sahnede gösterimde bulunan bu oyun, tiyatro ve tuluat sanatımızın evrensel eserlerindendir. Orjin olarak eski Yunan medeniyeti gösterilmekle beraber geleneksel tuluat sanatımızla olan benzerliği gözönüne alındığında sadece ismin Yunanca'dan kaynaklandığı düşünülebilir. Bu konuda JJ Russou da görüşlerimize paralel bir yaklaşım sergileyerek, demokrasinin gerçek şekliyle hiçbir zaman varolmadığını ve hiç bir zaman da varolmayacağını ifade ederek her sahnede değişik bir akışta olacağını ve sahneden sokağa inemeyecek bir tuluat oyunu olduğunu ifade etmiştir.

Günümüz konjönktöründe hasıl olmuş bulunan marjinal entellektüel kesimin gösterim diye tesmiye ettikleri; filhakika "temsil"dir. Yani açıkçası günümüz entelleri her nekadar tuluat gösterimi diyorlarsa da tamamlamanın orjinal şekli tuluat temsilidir.

Demokrasi türleri incelendiğinde doğrudan demokrasi ve temsili demokrasi diye iki ayrı çeşidi olduğu görülecektir. İşte buradaki temsili demokrasi aslında tam anlamıyla bir tuluat temsilidir. (Burada bu söylediğim üzerine bir kaç dakika düşünmenizi rica ediyorum.) Bu görüşümüz uzmanlar tarafından benimsenmiş, ve güneş dil teorisinden sonra en kuvvetli teorilerden biri olduğu konusunda kanaat beyan edilmiştir.

Netice olarak demokrasinin, geleneksel tuluat sanatımızdan kaynaklandığının bilimsel olarak ispat edilmiş olduğunu tekrar belirterek temsil hakkındaki gözlemlerimi aktarmaya başlamak istiyorum.

Daha önce de ifade ettiğimiz gibi doğrudan demokrasi ve temsili demokrasi olmak üzere iki ayrı çeşidi vardır. Ancak vatandaşların direkt olarak oyunda rol almaları pek görülmüş şey değildir. Yine de teoride olması hasebiyle kısaca değinmekte fayda telakki ediyorum. Tarihi kayıtlarda Atina'da doğrudan demokrasi oyunu için altıbin kişilik bir sitenin tamamı Agora denilen büyük bir sahnede toplanıyor, hem seyirci olarak bulunuyorken hem de oyunda el kaldırma, ve kısa repliklergibi roller alıyorlarmış. Günümüzde nüfusun hayli yüksek olması ve doğrudan demokrasi temsili için yeterince büyük Agora'nın olmamasından dolayı bu oyun sahneden çekilmiştir. Ancak nostalji duygusu depreşen bazı koçlar nüfus planlaması oyununu sahneleyerek doğrudan demokrasi yolunda emin adımlarla yürümektedirler.

Öte yandan; temsili demokrasi, pek çok sahnede temsil vermekte ve talebin yüksek olmasındam dolayı kapalı gişe oynamaktadır.

Temsil genel olarak önceden hazırlanmış; ilkeler ve amaçlar belirlenmiş olsa da, gösterim sırasındaki enstantaneler oyuncunun kabiliyetine bırakılmıştır. Bununla beraber oyunun ana hatları da sahneleneceği mekanın sosyal, ekonomik ve kültürel değerlerine bağlı olarak değişik şekillerde oluşmaktadır.

Bütün bu etkenler temsili zenginleştirmiş ve fakat değişik versiyonlarının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Versiyonlar genel olarak bulundukları ortamdan isimlerini almışlardır. Türk tipi demokrasi, İngiliz usulü, Şili usulü vb. gibi.

Her versiyonun değişik opsiyonlarının yani seçeneklerinin olması, sahnede kalma sürelerinin farklılık arzetmesi sonucunu beraberinde getirmektedir. Opsiyon zenginliğinin; temsilin sahne ömrünü uzattığı tecrübe ile sabittir. Sözgelimi Sovyet usulü demokrasi yeterince zengin bir opsiyon sunamadığından, temsil sahneden çektirilerek yerine Rus usulü demokrasi kaim olmuştur.(Bu kafayla, onun da zevali yakındır inşallah!)

Bazı Güney Amerika sahneleri ile Ortadoğu sahnelerinde ise sabah erken kalkan temsilin değişik versiyonlarını vizyona getirebilmiştir.

Önümüzdeki derslerde oyuncuların seçimi, sahne dekorasyonları ve oyunların teması incelenecektir.

Sanal Eğitim Fakültesi olarak sizlere sunduğumuz bu interaktif eğitimin devamı biraz da öğrencilerimizin derslerine ilgi gösterdiklerini ispatlamalarına bağlıdır. Bunun için mektup adresime sorularınızı, dersimize katkısı olabilecek materyallerinizi ve önerilerinizi bekliyorum. Sağlıcakla kalın.

Mektup adresim